Bezpieczeństwo produktów kosmetycznych

Przed wprowadzeniem na rynek każdy kosmetyk podlega rygorystycznej procedurze oceny bezpieczeństwa, określonej odpowiednimi przepisami (ustawa o kosmetykach). W Unii Europejskiej funkcjonuje dwupoziomowy system takiej oceny: pierwszy etap to ocena bezpieczeństwa składników, drugi – gotowego produktu. Ocenę przygotowuje się na podstawie charakterystyki toksykologicznej i struktury chemicznej składników kosmetyku, stopnia kontaktu tych substancji z ciałem człowieka, oraz analizy innych elementów, takich jak jakość mikrobiologiczna produktu gotowego, wyniki badań dermatologicznych, badania stabilności produktu itd. W praktyce dobór surowców do produkcji kosmetyków został ograniczony prawem: Rozporządzenie Ministra Zdrowia stanowiące załącznik do ustawy o kosmetykach zawiera listy dozwolonych i niedozwolonych substancji do stosowania w kosmetykach. W związku z zakazem testowania kosmetyków i ich składników na zwierzętach, ocena bezpieczeństwa składników nowatorskich może być wykonana tylko przy użyciu metod alternatywnych. Na chwilę obecną rzeczywistość jednak wygląda tak, że pomimo zaangażowanych prac i znacznych postępów w opracowywaniu i walidacji metod alternatywnych, nadal są obszary, w których pełne zastąpienie testów na zwierzętach metodami alternatywnymi nie jest możliwe. Aktualnie wciąż brakuje alternatyw dla badań na zwierzętach w odniesieniu do testów bezpieczeństwa dotyczących: toksyczności dawki powtórzonej, działania toksycznego na rozrodczość czy działania rakotwórczego. Ocena bezpieczeństwa pod tym kątem może być wykonana co najwyżej na podstawie pośrednich dowodów wskazujących na duże prawdopodobieństwo działania szkodliwego u ludzi. Tak długo, jak nie zostaną opracowane i prawnie zatwierdzone rozwiązania alternatywne dla tych obszarów, europejski przemysł kosmetyczny ma ograniczoną zdolność do wprowadzania na rynek nowych składników, oraz ubiegania się o nowe zastosowania istniejących składników kosmetyków.