Badania z wykorzystaniem zwierząt w Unii Europejskiej reguluje Dyrektywa Europejska 63/2010 a w Polsce ustawa o ochronie zwierząt wykorzystywanych do celów naukowych lub edukacyjnych z 2015 roku. Celem dyrektywy i ustawy jest ochrona zwierząt w badaniach naukowych, a celem ostatecznym jest zastąpienie zwierząt innymi modelami, w których nie będzie wykorzystywało się zwierząt. Zgodnie z obowiązującymi w całej UE regulacjami, doświadczenia na zwierzętach mogą być przeprowadzane tylko na dokładnie określonych zasadach i tylko w specjalistycznych ośrodkach zapewniających zwierzętom odpowiednie standardy dobrostanu i opieki. Obowiązujące regulacje działają na 3 poziomach: pierwszy dotyczy jednostki doświadczalnej, drugi osób sprawujących opiekę nad zwierzętami oraz planujących i wykonujących doświadczenia. Trzeci poziom regulacji dotyczy konkretnego eksperymentu, na realizację którego musi zostać wydana zgoda właściwej komisji etycznej. Zgoda taka obejmuje ocenę projektu doświadczenia zarówno pod kątem celu i wartości merytorycznej jak i aspektów etycznych, a jej kluczowym elementem jest ocena „zysków i strat”, czyli przewidywanych szkód, jakie może ono spowodować u wykorzystywanych zwierząt, i korzyści, jakie przyniesie dla rozwoju nauki lub dydaktyki. Ponadto, zgodnie z przepisami, zgodę można uzyskać tylko na badania i testy, które nie znajdują metod alternatywnych ani nie były wykonane na terenie państw członkowskich Unii Europejskiej.

W UE zwierzęta mogą być wykorzystywane w badaniach naukowych tylko wtedy, kiedy ich użycie jest naukowo uzasadnione, kiedy spodziewane korzyści uzasadniają ryzyko cierpienia u zwierząt i kiedy zakładane cele naukowe nie mogą być osiągnięte z wykorzystaniem metod, w których nie wykorzystuje się zwierząt. Zezwolenia wydaje się tylko na projekty spełniające wszystkie te wymagania.

Według obowiązujących przepisów doświadczenia na zwierzętach mogą być wykonywane tylko po spełnieniu tzw. zasady 3R (3R od angielskich słów: reduce=redukcja, refine=ulepszenie i replace=zastąpienie), gwarantującej najwyższy poziom dobrostanu zwierząt doświadczalnych przy zachowaniu jak najlepszego poziomu badań. Takie podejście do zagadnienia ma wiele korzystnych aspektów: pozwala minimalizować liczbę zwierząt używanych w eksperymentach poprzez konieczność wykorzystania dostępnych metod alternatywnych, gwarantuje otrzymanie wiarygodnych wyników poprzez redukcję potencjalnego bólu i stresu zwierząt oraz zapewnienie właściwej opieki i warunków bytowania zwierząt, a na koniec wpływa również korzystnie na dobrostan ludzi opiekujących się zwierzętami w eksperymencie, co również może mieć niebagatelny wpływ na wynik końcowy.